معدوم کردن پسماندهای خطرناک یکی از معضلات نگران کننده و مهم می باشد و شایسته است در اولویتهای نخست مدیریت شهری قرار گیرد. مدیریت پسماندها با توجه به مشکلات خاص خود، بیانگر وضعیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یک کشور است و نیاز به طراحی دقیق و آینده نگر دارد. برای رفع این معضل اساسی باید درنظر داشت که تاکنون جهت معدوم کردن زباله های کلان شهرهای کشورمان اقدامات زیربنایی صورت نگرفته است و هنوز از روشهای موقتی که برای شهرهای کوچک بکارمی رود، استفاده می گردد. در ادامه به توضیحات کامل در مورد انواع سیستم های زباله سوز صنعتی و بیمارستانی و اقدامات شرکت پارسیان طب پژوهش در این بابت می پردازیم.
تقسیم بندی پسماندهای بیمارستانی
پسماندهای عفونی
پسماندهای پاتولوژیک
اجسام تیز
پسماندهای دارویی
پسماندهای سرطانزا
پسماندهای شیمیایی
پسماندهای حاوی فلزات سنگین
کپسولهای حاوی گازهای پر فشار
مانند اسپری های دارویی، کارتریجهای گاز و سیلندرهای گاز غیرقابل استفاده
پسماندهای رادیواکتیو
پسماندهایی که حاوی مواد رادیواکتیو هستند مانند پسماندهای آزمایشگاهی حاصل از آزمایشهای رادیو ایمونوسی، پسماندهای حاصل از تستهای پزشکی هسته ای مثل ادرار بیمارانی که این نوع تست ها بر روی آنها انجام شده، مواد رادیواکتیو استفاده نشده از این تست ها و آزمایشات و منابع رادیواکتیو بسته بندی شده
برآورد میزان تولید پسماندها در مراکز درمانی
- 80% شامل زباله های عمومی مراکز درمانی که در رده زباله های عمومی شهری قرار می گیرند.
- 15% پسماندهای پاتولوژیک و عفونی
- 1% اجسام تیز
- 3% پسماندهای شیمیایی و دارویی
- کمتر از 1% پسماندهای مخصوص مانند پسماندهای رادیواکتیو، کپسولهای گاز تحت فشار، دماسنج های جیوه ای شکسته و باتریهای استفاده شده.
روشهای معدوم سازی پسماندها
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، سازمان صلح سبز، متن دایرکتیو مصوب در اتحادیه اروپا، کنفرانس باسل و شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس، استفاده از زباله سوزهای نسل جدید یا دو محفظه ای همراه با کنترل گازهای خروجی بهترین روش برای معدوم کردن پسماندهای بیمارستانی می باشد.
ATI was founded in 1930 by Maurice MULLER
محصولات کمپانی ATI ENVIRONNEMENT (نمایندگی انحصاری درایران : شرکت پارسیان طب)
کمپانی ATI ENVIRONNEMENT با سابقه ای درحدود هشتاد سال در زمینه طراحی، ساخت، تولید و نصب انواع کوره های صنعتی و سیستم های زباله سوز در دنیا و با کارنامه نصب در حدود 3000 دستگاه در دنیا، اکنون بعنوان یکی از سرشناش ترین کمپانی ها در این زمره شناخته شده است.
سیستم های زباله سوز ساخت این کمپانی در مدلهای متنوعی مانند زباله سوزهای صنعتی (از قبیل زباله سوزهای پسابهای شرکتهای نفتی، صنعتی، شیمیایی، دارویی و بهداشتی، زباله سوزهای از بین برنده رنگهای صنعتی مورد استفاده در کارخانجات اتومبیل سازی)، زباله سوزهای بیمارستانی در انواع اندازه های 5 کیلوگرم در ساعت تا 5/3 تن در ساعت و همچنین لاشه سوزهای مورد استفاده در کشتارگاه ها و زباله سوزهای مخصوص نیروگاههای اتمی عرضه می شوند. (کلیه زباله سوزهای بکار برده شده در نیروگاه های اتمی فرانسه، ساخت کمپانی مذکوراست.)
با توجه به فعالیت و تجربه طولانی مدت این کمپانی، تکنولوژی بکار رفته در این سیستمهای زباله سوز تاکنون بصورت ثبت انحصاری اختراع مورد بهره برداری قرارگرفته است. همچنین این کمپانی توانسته است با پشت سرگذاشتن کلیه رقبا، ظرف 4سال گذشته، برنده 4 مناقصه بزرگ بین المللی از 5 مناقصه صورت گرفته در منطقه خاورمیانه باشد که این زباله سوزها مربوط به زباله های ویژه بیمارستانی و در اندازه های بزرگ می باشند.
حدود50 تا60 سیستم نیز در ابعاد کوچک (مورد استفاده در بیمارستانها)، تنها درمنطقه خاورمیانه نصب شده است.
اهداف مورد نظر و دست یافته شده در زباله سوزهای بیمارستانی نسل جدید این کمپانی به شرح زیر است:
- عدم تولید هرگونه آلودگی مربوط به آب، خاک و یا هوا
- عدم تولید هرگونه دود و یا بو از خروجی دودکش دستگاه
- احتراق کامل پسماندها ( ایجاد3% خاکستر )
- عملکرد کاملاً مکانیزه و اتوماتیک
باتوجه به اینکهATI ENVIRONNEMENT یک کمپانی فرانسوی بوده، لازم است از استانداردهای محیط زیستی اروپا تبعیت نماید، همچنین با مقایسه استانداردهای اروپایی در این زمینه با استانداردهای مشابه آمریکایی به راحتی می توان دریافت که میزان تولید گازهای مضر توسط دستگاههای این کمپانی نه تنها از بهترین استانداردها تبعیت مینماید، بلکه از حد استاندارد اروپایی که سخت گیرانه تر نسبت به محیط زیست جلوه می کند نیز بهتر طراحی شده است.
در دایرکتیو جدید اتحادیه اروپا در زمینه زباله سوزها، علاوه بر تایید این روش موارد قانونی جهت ساخت و نصب این دستگاهها ارائه شده است که در زیر به قسمتهایی از آنها اشاره می شود.
- زباله سوز باید شامل دو محفظه باشد.
- دمای محفظه ابتدایی که زباله در آن سوخته می شود، باید در حدود 850 درجه سانتیگراد باشد.
- دمای محفظه ثانویه برای سوزاندن زباله های بیمارستانی باید بالاتر از 1100 درجه سانتیگراد باشد.
- میزان گازهای مضر خروجی از دستگاه باید طبق این استاندارد باشد. با درنظر گرفتن موارد فوق و مقایسه سیستمهای شرکت ATI ENVIRONNEMENT با این استاندارد به راحتی قابل مشاهده است که علاوه بر تامین نظر استاندارد مذکور، دستگاههای این شرکت بهتر از خواسته استاندارد نیز عمل می کنند.دو عامل اساسی در گازهای خروجی زباله سوزها که به عنوان آلاینده های بسیار خطرناک شناخته شده است، Dioxin و Furan نام دارد که این عوامل بعد از گذر گازهای خروجی از محفظه ثانویه در زباله سوزهای ساخت این کمپانی به حدی بسیار زیاد کاهش مییابند.
مقایسه حد مجاز گازهای خروجی طبق دایرکتیو 2000/76/EC اروپا و استاندارد EPA آمریکا و زباله سوزهای کمپانی ATI ENVIRONNEMENT
| Pollutants | US EPA standard (5/12/1999) | European standard Directive 2000/76/EC-4/12/2000 | ATI ENVIRONNEMENT H.P1250 |
|---|---|---|---|
| Dust particles | 34 mg / Nm3 | 10 mg / Nm3 | <1.0 mg / Nm3 |
| HCI | 31.5 mg / Nm3 | 10 mg / Nm3 | <1.136 mg / Nm3 |
| CO | 125 mg / Nm3 | 50 mg / Nm3 | 3.2 mg / Nm3 |
| Dioxin & Furans | 0.2 ngTEQ / Nm3 | 0.1 ngTEQ / Nm3 | 0.014 ngTEQ / Nm3 |
| SO2 | - | 50 mg / Nm3 | <1.798 mg / Nm3 |
| NOx | - | 400 mg / Nm3 (< 3 t / hr) | 207.5 mg / Nm3 (< 3 t / hr) |
| HF | - | 1 mg / Nm3 | <0.817 mg / Nm3 |
| Cadmium (Cd) | - | <0.05 mg / Nm3 | <0.004 mg / Nm3 |
| Plumb (Pb) | - | <0.05 mg / Nm3 | <0.005 mg / Nm3 |
| Total Heavy metals | - | <0.5 mg / Nm3 | <0.166 mg / Nm3 |
به طورکلی با یک مثال به راحتی می توان حد گازهای منتشر شده توسط سیستم های زباله سوز این کمپانی را ملاحظه کرد.
طبق آمار، یک اتومبیل به تنهایی Nm3/h500 گاز تولید می کند و یک زباله سوز با ظرفیت kg/h50، به میزان Nm3/h1000 تولید گاز دارد.
بنابراین چنانچه دو اتومبیل به کار افتند، معادل یک زباله سوز گاز تولید خواهند نمود. حال به راحتی می توانید میزان گازهای زباله سوز را با تعداد اتومبیلها مقایسه کنید.
براساس تحقیقات انجام یافته، زباله سوزهای تک محفظه ای 60 تا 120نانو گرم بر مترمکعب Dioxinتولید می کنند. درصورتیکه این میزان در زباله سوزهای دو محفظه ای با دمای 1100درجه سانتیگراد برای محفظه ثانویه، 2 تا 5 نانو گرم در مترمکعب است. حال اگر از سیستم تصفیه گازهای خروجی استفاده شود، این میزان به 01/0 تا1 /0 نانوگرم بر مترمکعب کاهش خواهد یافت. سازمان بهداشت جهانی حد مطلوب برای Dioxin تولید شده را 1/0 نانو گرم بر مترمکعب پیشنهاد نموده است. قابل توجه است که زباله سوزهای ارائه شده توسط این کمپانی دارای سیستم تصفیه گاز ویژه ای می باشند که این میزان را به 014/0 نانو گرم در مترمکعب کاهش می دهد. (هرنانو گرم عبارت است از 1میلی گرم تقسیم بر یک میلیون که به راحتی می توان دریافت این مقدار بسیار ناچیز است.)
سیستمهای زباله سوزی کوچک مدل C.P ساخت کمپانی ATI ENVIRONNEMENT
| مشخصات | C.P. 5 | C.P. 10 | C.P. 15 | C.P. 30 | C.P. 50 | C.P. 80 | C.P. 100 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ظرفیت کاری در ساعت بر اساس وزن | 3 تا 5 کیلو گرم درساعت | 10 تا 15 کیلو گرم درساعت | 15 تا 20 کیلو گرم درساعت | 30 تا 40 کیلو گرم درساعت | 50 تا 60 کیلو گرم درساعت | 70 تا 80 کیلوگرم درساعت | 100 تا 120 کیلو گرم درساعت |
| کمترین میزان انرژی درونی زباله | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم |
| توان گرمایی | 20کیلو وات در ساعت | 60کیلو وات در ساعت | 80کیلو وات در ساعت | 160کیلو وات در ساعت | 240کیلو وات در ساعت | 320کیلو وات در ساعت | 480کیلو وات در ساعت |
| حجم محفظه احتراق | 65 لیتر | 140 لیتر | 300 لیتر | 600 لیتر | 1200 لیتر | 1700 لیتر | 2000 لیتر |
| • در محفظه اولیه • در محفظه ثانویه | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 900 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد |
| 30 کیلو وات 30 کیلو وات | 50 کیلو وات 50 کیلو وات | 100 کیلو وات 100 کیلو وات | 200 کیلو وات 200 کیلو وات | 250 کیلو وات 250 کیلو وات | 280 کیلو وات 280 کیلو وات | 300 کیلو وات 300 کیلو وات |
|
| توان الکتریکی | 2 کیلو وات | 2 کیلو وات | 2 کیلو وات | 2 کیلو وات | 2 کیلو وات | 2 کیلو وات | 2 کیلو وات |
| 200 400 متر | 250 600 متر | 300 600 متر | 350 800 متر | 400 800 متر | 450 800 متر | 500 800 متر |
|
| ابعاد درب بارگیری ( سانتیمتر) | 27 X 27 | 40 X 35 | 50 X 40 | 60 X 50 | 70 X 70 | 70 X 70 | 70 X 60 |
| 4 مترمربع 6 مترمربع | 4 مترمربع 6 مترمربع | 4 مترمربع 6 مترمربع | 5 مترمربع 8 مترمربع | 6 مترمربع 10 مترمربع | 8 مترمربع 12 مترمربع | 10 مترمربع 14 مترمربع |
|
| وزن | 1.5 تن | 2 تن | 3 تن | 4 تن | 6 تن | 8 تن | 10 تن |
| توان انرژی بازیافت شده | - | - | 60 کیلو وات در ساعت | 120 کیلو وات در ساعت | 250 کیلو وات در ساعت | 320 کیلو وات در ساعت | 400 کیلو وات در ساعت |
سیستمهای زباله سوزی بزرگ مدل H.P. ساخت کمپانی ATI ENVIRONNEMENT
| مشخصات | HP 500 | HP 750 | HP 1000 | HP 1250 | HP 1500 | HP 1750 | HP 2000 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 150 کیلوگرم در ساعت 1500 لیتر در ساعت | 200 کیلوگرم در ساعت 2000 لیتر در ساعت | 250 کیلوگرم در ساعت 2500 لیتر در ساعت | 350 کیلوگرم در ساعت 3500 لیتر در ساعت | 500 کیلوگرم در ساعت 5000 لیتر در ساعت | 750 کیلوگرم در ساعت 7500 لیتر در ساعت | 1000 کیلوگرم در ساعت 10000 لیتر در ساعت |
|
| کمترین میزان انرژی درونی زباله | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم | 4 کیلو وات در کیلو گرم |
| توان گرمایی | 600کیلو وات در ساعت | 800کیلو وات در ساعت | 1000کیلو وات در ساعت | 1400کیلو وات در ساعت | 2000کیلو وات در ساعت | 300کیلو وات در ساعت | 4000کیلو وات در ساعت |
| حجم محفظه احتراق | 4مترمکعب | 5.5مترمکعب | 7مترمکعب | 5.8مترمکعب | 11مترمکعب | 17مترمکعب | 25مترمکعب |
| 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد | 850 درجه سانتیگراد 1100 درجه سانتیگراد |
|
| 200 کیلو وات 200 کیلو وات | 250 کیلو وات 250 کیلو وات | 300 کیلو وات 300 کیلو وات | 400 کیلو وات 400 کیلو وات | 500 کیلو وات 500 کیلو وات | 700 کیلو وات 700 کیلو وات | 1000 کیلو وات 1000 کیلو وات |
|
| توان الکتریکی | 6 کیلو وات | 8 کیلو وات | 10 کیلو وات | 12 کیلو وات | 15 کیلو وات | 25 کیلو وات | 45 کیلو وات |
| پایین ترین ارتفاع | 8 متر | 8 متر | 10 متر | 10 متر | 10 متر | 10 متر | 10 متر |
| 12 مترمربع 19 مترمربع | 22 مترمربع 32 مترمربع | 30 مترمربع 45 مترمربع | 45 مترمربع 55 مترمربع | 55 مترمربع 70 مترمربع | 70 مترمربع 85 مترمربع | 100 مترمربع 120 مترمربع |
|
| وزن | 10 تن | 13 تن | 18 تن | 23 تن | 30 تن | 55 تن | 90 تن |
| توان انرژی بازیافت شده | 550 کیلو وات در ساعت | 650 کیلو وات در ساعت | 850 کیلو وات در ساعت | 1100 کیلو وات در ساعت | 1500 کیلو وات در ساعت | 2300 کیلو وات در ساعت | 3000 کیلو وات در ساعت |
اصول کارسیستم های زباله سوزی بزرگ ساخت کمپانی ATI ENVIRONNEMENT
1- جمع آوری پسماندهای بیمارستانی در پالتهای بزرگ دربسته با قفل و دارای چرخ جهت حمل و نقل آسان.
2- انتقال پالتها توسط کامیونهای دربسته به کارخانه.
3- توزین واندازه گیری رادیواکتیوتیه توسط سنسور و ارجاع پالت درصورت بالابودن فعالیت رادیو اکتیو پسماند از حد مجاز (این پسماندها باید با روشهای ویژه دیگر معدوم شوند).
4- تخلیه اتوماتیک پسماندها در زباله سوز.
5- زباله در محفظه اولیه در دمای850 درجه سانتیگراد به بالا می سوزد.
6- گازهای خروجی از محفظه اولیه وارد محفظه ثانویه می شود و از حفره هایی می گذرد تا با هوا مخلوط شود. (این بخش توسط کمپانی ATI ENVIRONNEMENT بصورت انحصاری ثبت اختراع شده است.) گازها در این محفظه به مدت 2 ثانیه در مجاورت دمای بالاتر از 1100 درجه سانتیگراد قرار می گیرند.
7- انرژی گرمایی گازهای خارج شده از محفظه ثانویه توسط یک سیستم مبرد گرفته شده و دمای گازها کم می شود. دراین بخش خروجی مبرد تولید آب داغ می کند که جهت بازیافت انرژی بکار می رود.
8- گاز خروجی از قسمت قبل به سیستم شستشوی گاز می رود. در این بخش کلیه گازهای اسیدی حاصل از سوختن پسماندها مانند SO2 ، NOX، HCl و ترکیبات حاوی فلزات سنگین از گازهای خروجی گرفته میشود.
9- گازها توسط یک پمپ هوا از میان فیلترهای سرامیکی عبور می کنند که در این قسمت، ذرات معلق بخشی از مواد سمی مانندDioxin وFuran و بخش دیگری از ترکیبات حاوی فلزات سنگین گرفته می شود.
10- در انتها در دودکش خروجی، سنسورهای CO و O2 و آنالایزر ذرات معلق وجود دارد که بوسیله این پارامترها میزان احتراق و تولید آلودگی را کنترل می کنند.
11- خروج گازهای عاری از آلودگی به محیط اطراف.
12- خاکستر حاصل از این سیستم جمع آوری شده و با نسبتهای مناسب با شن و سیمان مخلوط شده و در تولید بلوک سیمانی و جاده سازی بکار می رود.
نمایی از یک سیستم زباله سوز بزرگ با ظرفیت بالا
